Rynek elektroniki w e-commerce

Rynek elektroniki na świecie

Według badań The Business Research Company, opublikowanych w raporcie „Consumer Electronics E-Commerce Global Market Report 2021[1]”, globalny rynek elektroniki online jest wart ponad 343 miliardy dolarów (dane na marzec 2021). Z kolei do 2025 roku może zdecydowanie wzrosnąć, osiągając nawet 511 miliardów dolarów.

Na wzrosty wpływ ma pandemia. Praca i edukacja zdalna wymusiły na użytkownikach zakupy elektroniki do wykorzystania w domu. Komputery, laptopy, kamery, monitory, głośniki i inne urządzenia wspierające pracę i życie online były głównymi kategoriami produktów kupowanymi w 2020 i 2021 roku. Te grupy produktowe nie tylko sprzedawały się w Polsce, ale także na całym świecie.

Największe koncerny, zlokalizowane głównie w krajach Azji i Pacyfiku, ale także w Stanach Zjednoczonych, osiągnęły znaczące wzrosty. Samsung, koreański gigant, pomimo wcześniejszej trudnej sytuacji, w 2020 roku zanotował 211,5 miliarda dolarów przychodu i ponad 32 miliardy dolarów zysku[2]. LG chwali się zyskiem za 2020 rok w wysokości ponad 2,8 miliarda dolarów[3], zyski Huawei wzrosły rok do roku o 3,2 proc.[4], zaś amerykański gigant, Apple, informuje o zyskach w wysokości ponad 274 mld USD (które oznaczają wzrost o 5,51 proc. w stosunku do 2019 roku)[5].

Rynek elektroniki podczas pandemii

Podczas pandemii zarówno najwięksi, jak i nieco mniejsi producenci mieli olbrzymie kłopoty z produkcją, dostępnością komponentów oraz z logistyką. Mimo iż zapotrzebowanie na elektronikę było większe niż w latach poprzednich, wiele fabryk zostało zatrzymanych. Łańcuch dostaw ucierpiał co prawda we wszystkich gałęziach przemysłu, jednak w tej branży opóźnienia generowały olbrzymie straty. Tyczy się to zwłaszcza w odniesieniu do rekordowych popytów na przykład na notebooki, monitory czy inne urządzenia przenośne.

Problemy dotknęły nie tylko fabryki produkujące swoje komponenty w Chinach czy w Europie Wschodniej, ale także te, które posiadają swoją własną inhouse’ową produkcję, jak na przykład Samsung[6].

Problemy z alokacją komponentów elektronicznych oraz zakłóceniami lub nawet przerwaniem łańcuchów dostaw sprawiły, że znacznie wydłużył się czas realizacji zamówień – zarówno B2B, jak i B2C. A ponadto wzrost cen komponentów spowodował, że podrożały także produkty w sklepach i e-sklepach[7].

Mimo tego polscy e-kupujący wskazywali, że w trakcie pandemii znacząco częściej kupowali elektronikę właśnie przez internet.

Według danych IDC w Polsce w 2020 roku do sprzedaży trafiło 8,53 miliona smartfonów, o wartości ponad 9 miliardów złotych. Liderem polskiego rynku była marka Xiaomi (30,8 proc. dostarczonych urządzeń), a następnie Samsung (21,8 proc. rynku) i Huawei (16,1 proc rynku)[8]. Z kolei podczas pandemii o ponad połowę wzrosła także sprzedaż notebooków (o 800 tys. sztuk[9]), a Polacy kupili 2,3 miliona komputerów przenośnych, głównie takich marek jak: Lenovo, HP oraz Dell[10].

Rynek elektroniki w e-commerce

Według wielu danych sprzedaż elektroniki użytkowej w kanale internetowym sięga już jednej trzeciej sprzedaży ogółem[11], według innych danych – wynosi ok. 15 proc.[12] Prognozy, zwłaszcza dla Europy, są także bardzo obiecujące – do 2023 roku sklepy internetowe będą odpowiadać za 37 proc. całkowitej sprzedaży elektroniki konsumenckiej[13]. Jedno jest jednak pewne – konsumenci przekonali się do zakupów przez internet. Zrozumiel przede wszystkim ich prostotę, wygodę i funkcjonalność i nie będą chcieli z nich rezygnować.

Zakupy online w tym kanale są najpopularniejsze u naszych zachodnich sąsiadów. Niemcy mogą się pochwalić aż osiemdziesięcioma siedmioma sieciami sklepów z elektroniką. Coraz więcej sieci powstaje także w Wielkiej Brytanii, we Francji oraz w Hiszpanii[14].

Według raportu „E-commerce w Polsce 2020” przygotowanego przez Gemius[15] w ubiegłym roku już 34 proc. internautów kupiło przez internet sprzęt komputerowy, 42 proc. urządzenia mobilne (smartfony, telefony, tablety i akcesoria GSM), a oprogramowanie komputerowe 22 proc. Oznacza to, że z roku na rok coraz więcej klientów zamawia sprzęt w sieci. To jednak nie koniec dobrych wieści. Analitycy Gemiusa prognozują bowiem, że konsumentów kupujących elektronikę online będzie przybywać.

Internauci (aż 42 proc. badanych) wskazali właśnie sprzęt mobilny jako jedną z czołowych kategorii, którą chcą uwzględnić w planach zakupowych na kolejny rok, z czego 29 proc. zamierza nabyć przez internet sprzęt komputerowy, a 22 proc. oprogramowanie[16]. Jako że badanie odbywało się w 2020 roku, dane dotyczą 2021, zatem można się spodziewać, że branża podsumuje obecny rok ze znaczącymi wzrostami, a udział e-commerce w sprzedaży ogółem będzie większy niż do tej pory.

793 złote – tyle wyniósł średni wydatek polskiego konsumenta na elektronikę i sprzęt mobilny na przestrzeni sześciu miesięcy. Najwięcej w obrębie tej kategorii wydały osoby w wieku 35–49 lat, z wyższym wykształceniem i dobrze oceniające sytuację swojego gospodarstwa domowego[17].

Rynek elektroniki w Polsce

Niestety na polskim rynku brakuje danych mówiących o udziale w rynku zakupów elektroniki w poszczególnych sklepach internetowych tzw. małej elektroniki. Podkategoria ta jest traktowana jako część większej kategorii RTV-AGD. Można jednak domniemywać, że popularność wybranych serwisów u e-kupujących także w omawianej przeze mnie kategorii jest wysoka. Polacy w 2020 roku kupowali najczęściej online w: RTV Euro AGD, Media Expert, Media Markt, Neonet oraz w sieci Komputronik[18]. Zakupy uzupełniały takie e-sklepy lub platformy jak: OleOle!, Olx, Morele, Saturn, X-Kom, Electro, Neo24 oraz Allegro.

Z kolei jeśli chcielibyśmy analizować wzmianki i polecenia w internecie i social mediach, lista najpopularniejszych e-sklepów z elektroniką prezentowałaby się jak na poniższej grafice.

Rozwój polskich e-sklepów z elektroniką

Największe polskie e-sklepy mocno zainwestowały w rozwój swojej e-sprzedaży oraz w jej promocję.

RTV Euro AGD nie tylko uprościło system zamówień, ale przede wszystkim otworzyło nowe wielkie centrum logistyczne pod Warszawą, jednocześnie inwestując w sieć magazynową w różnych częściach kraju, m.in. w Poznaniu, we Wrocławiu oraz Rzeszowie i Lublinie[19]. Dodatkowo spółka wprowadziła na rynek nową aplikację mobilną i wyznaczyła nowe cele strategiczne na kolejne lata.

Media Expert, po wcześniejszym przejęciu sieci Avans i Elektro.pl, nie tylko pochwalił się znacznymi zyskami (300 mln złotych[20]), ale także prowadził kampanię promującą zakupy online, która akcentowała zróżnicowane usługi sieci, takie jak m.in. łatwe zwroty i reklamacje czy usługi door-to-door. Sieć także sukcesywnie, bo już od 2018 roku, rozbudowywała swoje zaplecze logistyczne. W 2020 roku powiększyła je o kolejne 12 tys. mkw. magazynów, które powstały w Poznaniu, w Strykowie oraz pod Wrocławiem.[21]

Warte odnotowania są także bez wątpienia dwie inne sieci. X-Kom, który jako jeden z pierwszych graczy na polskim rynku elektroniki sprzedawanej online nadal cieszy się zaufaniem kupujących, rozbudowuje sieć magazynową i chwali się znacznymi wzrostami przychodów (12,5 proc.[22]). W 2018 roku X-com zbudował własny nowoczesny kompleks logistyczny pod Częstochową, częściowo zrobotyzowany i automatyzowany, co ma zapewniać szybkość i bezbłędność dostaw[23]. Media donoszą ponadto, że firma doskonali swoją platformę e-zakupową, chcąc wdrażać dodatkowe rozwiązania, na przykład narzędzie do testowania trafności, które ocenia dokładność produktów na podstawie osądów dokonywanych przez użytkowników czy doskonaląc algorytm wyszukiwania[24].

Druga sieć to Komputronik, który nie tak dawno był uznawany przez internautów za najbardziej przyjazny elektroniczny e-commerce w Polsce[25]. Prowadził własne salony i rozbudowywał sieć partnerską, sprzedając stacjonarnie, w formule online i hybrydowej (np. click&collect), ale musiał podjąć działania restrukturyzacyjne.

Cross-border e-commerce na rynku elektroniki

Polscy e-klienci bardzo powoli przekonują się do zakupów poza granicami naszego kraju. Jednak to właśnie elektronika jest jedną z kategorii, w których zakupy w formule CBES robimy najczęściej.  Aż 24 proc. konsumentów twierdzi, że kupiło w ostatnim roku poza Polską sprzęt mobilny. Trochę mniej, bo 15 proc. – komputerowy, a 14 proc. – oprogramowanie.

Brakuje jednoznacznych danych mówiących, jak zmienią się zwyczaje zakupowe Europejczyków. Ten sam problem dotyczy innych mieszkańców naszego globu w temacie zakupów poza granicami ich krajów. Analitycy przewidują jednak, że popandemiczne problemy z dostępnością produktów i wydłużonym czasem oczekiwania na towary sprawią, że konsumenci coraz częściej będą kupowali elektronikę i urządzenia mobilne w e-sklepach innych niż rodzime, a kluczowym kryterium stanie się nie cena, ale dostępność od ręki[26].

Logistyka elektroniki użytkowej

Logistyka na rynku elektroniki charakteryzuje się długimi oraz złożonymi łańcuchami dostaw.  Dochodzą do tego zmiany popytu na poszczególne typy towarów, a także krótszymi niż w innych branżach cyklami życia produktów. Skomplikowana jest przede wszystkim sama produkcja sprzętów elektronicznych i mobilnych.  Należy uwzględnić wieloetapową logistykę części i komponentów od podwykonawców z fabryk na całym świecie. Przepływ materiałów i produktów, logistyka kontraktowa, czy uzupełnianie zapasów w trybie rzeczywistym. Sa  to bez wątpienia tylko wybrane wyzwania dla ekspertów z branży.

Z kolei logistyka e-commerce elektroniki do konsumenta ostatecznego (B2C) poza standardem zapewniającym jakość, bezbłędności i szybkość obsługi, wymaga zastosowania dodatkowych rozwiązań wynikających ze specyfiki produktu branży.

Konkretne przykłady:

• Ze względu na wartość produktów oraz popyt na rynku zewnętrznym, projektując magazyn należy wzmocnić kwestie ochrony, monitoringu i ogólnej szczelności magazynu.
• Może pojawić się potrzeba zarządzania numerem seryjnym produktów na wejściu oraz wyjściu z magazynu.
• Wysyłane produkty (paczki) muszą zostać odpowiednio zabezpieczone, aby w trakcie transportu nie uległy uszkodzeniu.

Dodatkowo w przypadku kanału B2B  może pojawić się potrzeba uruchomienia obsługi zwrotów wraz ze dedykowanymi serwisami typu:

• Odświeżanie produktów (np. modemów) i przepakowywanie do nowych opakowań.
• Podstawowe usługi diagnostyczne, w tym przywracanie ustawień fabrycznych, aktualizacja oprogramowania, wgrywanie dodatkowych aplikacji.
• Podstawowa naprawa wadliwych urządzeń.

Należy także pamiętać, że branża oraz jej produkty są w stanie wywołać ogromne piki sprzedażowe.  Związane jest to często z wprowadzaniem mocno oczekiwanych nowości: nowy model telefonu, nowa konsola do gier itp. Dlatego tak ważne jest przygotowanie odpowiedniej infrastruktury magazynowej wraz z bezpiecznym i skalowalnym systemem informatycznym (WMS). Nie możemy nigdy zapominać o zabezpieczeniu także zasobów ludzkich na coraz trudniejszym rynku pracowniczym. Stąd coraz więcej firm/marek (szczególnie działających globalnie) decyduje się na współpracę z doświadczonym operatorem logistycznym.

Źródła dotyczące rynku elektroniki

[1] https://www.thebusinessresearchcompany.com/report/consumer-electronics-e-commerce-global-market-report-2020-30-covid-19-implications-and-growth

[2] https://www.fortunebusinessinsights.com/consumer-electronics-market-104693

[3] https://lgnews.pl/125692-lg-oglasza-wyniki-finansowe-za-rok-2020

[4] https://www.huawei.com/en/news/2021/3/huawei-2020-annual-report

[5] https://www.macrotrends.net/stocks/charts/AAPL/apple/revenue

[6] https://antyweb.pl/ten-chip-kosztuje-1-usd-i-winny-jest-globalnych-problemow-z-dostepnoscia-elektroniki

[7] https://asselems.com/pl/rynek-komponentow-elektronicznych-w-roku-2021

[8] https://www.telepolis.pl/wiadomosci/prawo-finanse-statystyki/rynek-smartfonow-polska-2020-xiaomi

[9,10] https://ithardware.pl/artykuly/rynek_laptopow_a_d_2020_czyli_rozkwit_na_fali_pandemii-16544.html

[11] https://elektronikab2b.pl/biznes/53025-jak-pandemia-wplynela-na-rynek-elektroniki-konsumenckiej

[12] https://www.technavio.com/report/global-general-retail-goods-and-services-global-online-electronics-retailing-market-2017-2021

[13] https://elektronikab2b.pl/biznes/53025-jak-pandemia-wplynela-na-rynek-elektroniki-konsumenckiej

[14] https://elektronikab2b.pl/biznes/53025-jak-pandemia-wplynela-na-rynek-elektroniki-konsumenckiej

[15,16] https://www.gemius.pl/wszystkie-artykuly-aktualnosci/e-commerce-w-polsce-2020.html

[17] https://eizba.pl/wp-content/uploads/2020/06/Raport-e-commerce-2020.pdf

[18] https://eizba.pl/wp-content/uploads/2020/06/Raport-e-commerce-2020.pdf

[19] https://www.wiadomoscihandlowe.pl/artykul/wlasciciel-sieci-rtv-euro-agd-inwestuje-w-ogromne-centrum-dystrybucyjne-pod-warszawa

[20] https://crn.pl/aktualnosci/media-expert-dobil-do-prawie-300-mln-zl-zysku /

[21] https://www.dlahandlu.pl/detal-hurt/wiadomosci/media-expert-powieksza-magazyn-o-12-tys-mkw,89952.html

[22] https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/x-kom-wyniki-finansowe-2019-rok-1-8-mld-zl-przychodow-i-18-7-mln-zl-zysku-w-pierwszym-kwartale-br-sprzedaz-29-proc-w-gore

[23] https://antyweb.pl/x-kom-chce-pobic-amazon-nowa-siedziba

[24] https://findwise.com/en/cases/e-commerce-at-x-kom

[25] https://nowymarketing.pl/a/23318,komputronik-jednym-z-najbardziej-przyjaznych-e-commerce-ow-w-polsce

[26] https://www.global-e.com/resource/covid-19-cross-border-ecommerce/