Logistyka w branży kosmetycznej

Niezwykle silna branża kosmetyczna stawia przed operatorami logistycznym wysokie wymagania związane z magazynowaniem i dystrybucją. Na co należy zwrócić uwagę podczas planowania i organizacji logistyki w branży kosmetycznej?

Przegląd polskiego rynku kosmetycznego w e-commerce

Rynek kosmetyczny w Polsce jest wciąż przede wszystkim offline’owy. Kosmetyki w Internecie kupuje zalewie 8 proc. Polaków – i są to przede wszystkim zamożne grupy społeczne[1]. W związku z tym w sieci wybieramy kosmetyki droższe, pochodzące od zagranicznych producentów i często takie, które są niedostępne w innych kanałach sprzedaży.

Gdzie więc polscy konsumenci kupują kosmetyki? Największy udział w ogólnej sprzedaży kosmetyków w Polsce mają stacjonarne drogerie. Odpowiadają one za 45 proc. wartości sprzedaży na rynku i kupuje w nich 79 proc. Polaków[2]. Tuż za drogeriami lokują się hipermarkety, gdzie kosmetyki kupuje 24 proc. z nas[3].

Choć kosmetyki w dyskontach kupuje tylko 14 proc. Polaków, jest to najszybciej rosnący kanał sprzedaży[4]. To tam można znaleźć niedrogie i popularne kosmetyki codziennego użytku, które przyciągają coraz szersze grupy konsumentów.

Czy w związku z tym krajobrazem sprzedaży polskie firmy ograniczają inwestycje w kanał online? Okazuje się, że nie. Jak wynika ze statystyk prowadzonych przez Arvato, aż 60 proc. marek kosmetycznych aktualnie prowadzi swój własny sklep internetowy. Produkty 79 proc. z nich są dostępne w zewnętrznych e-platformach (np. drogeriach multibrandowych).

Trendy w sprzedaży kosmetyków
  1. Specjalizacja

Pokazują to nie tylko udziały w rynku, ale też spontaniczna znajomość drogerii i perfumerii internetowych. Polacy są przywiązani do czterech dużych marek – to je kojarzą z e-rynkiem kosmetycznym. Są nimi Rossmann (21 proc. osób kupujących w sieci spontanicznie wskazało markę), iPerfumy (15 proc.), Douglas (11 proc.) i Sephora (10 proc.)[5].

  1. Rośnie znaczenie e-sklepów

Pomimo że początkowe informacje wydają się niezbyt optymistyczne dla marek prowadzących e‑sklepy, zauważalny jest nieustanny wzrost znaczenia monobrandowych, firmowych sklepów internetowych w porównaniu z platformami handlowymi. Okazuje się, że udział sprzedaży w sklepach internetowych na rynku kosmetycznym stale wzrasta, podczas gdy na platformach handlowych spada.

sprzedaz kosmetykow w internecie

3. Konsumenci kupują – i czekają na więcej

Aż 52 proc. polskich e-konsumentów deklaruje zakup kosmetyków i perfum przez Internet[1]. W związku z rosnącą świadomością rozmaitych rozwiązań w e-commerce, pojawiają się nowe oczekiwania – zwłaszcza dotyczące dostępności produktów, promocji i wyprzedaży oraz czasu i kosztów dostawy.

W związku z optymistycznymi prognozami tego, jak będzie rozwijała się
e-sprzedaż kosmetyków w Polsce, coraz więcej firm decyduje się na założenie własnego sklepu internetowego. Tym samym musi zmierzyć się z wyzwaniami logistycznymi, które na rynku kosmetyków są niemałe.

Logistyka w branży kosmetycznej

Magazynowanie kosmetyków

Wymagania dotyczące magazynowania i transportu kosmetyków są rygorystyczne i regulowane odpowiedniki Rozporządzeniami Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) czy normami i przepisami krajowymi. Dotyczy to przede wszystkim aerozoli, perfum (cieczy palnych) czy kosmetyków wymagających kontrolowanej temperatury i wilgotności w miejscu składowania.

Wyroby aerozolowe stanowią specjalną grupę towarów, a ich składowanie powinno być realizowane w sposób spełniający ścisłą realizację określonych wymagań. Są to zapewnienie minimalnych wytycznych dla instalacji tryskaczowej oraz akceptowalnego poziomu ochrony życia i mienia.

Dodatkowo obszar składowania wyrobów aerozolowych wymaga najczęściej wydzielenia tego obszaru oraz niezależnego zabezpieczenia, zapobiegającego powstawaniu efektu „rakietujących” pojemników w aerozolami i ich niekontrolowanego rozprzestrzeniania się w czasie pożaru.

Na operatorach logistycznych obsługujących branżę kosmetyczną ciąży więc duże wyzwanie. Dotyczy ono zarówno dotrzymania warunków magazynowania i transportu, jak i konieczności zarządzania numerem serii czy datą ważności. Błędy w tych procesach mogą zakończyć się koniecznością wycofania partii produktów z rynku, gdy wystąpi sytuacja, że nie zostały spełnione określone wymogi.

Logistyka w branży kosmetycznej – składowanie towaru

W branży kosmetycznej najczęściej obowiązującą metoda zarządzania i składowania towaru jest FEFO. Jak wskazuje angielska nazwa “first expired first out”, czyli “pierwsze tracące ważność, pierwsze wychodzi”. Zgodnie z tą zasadą, z magazynu wydaje się w pierwszej kolejności ten towar, który ma najkrótszą datę ważności. Zasada FEFO jest najczęściej stosowana w sektorach oraz magazynach, gdzie składowane są produkty z określoną datą ważności. W związku z tym, przy tej metodzie kładzie się ogromny nacisk na selektywność, a infrastruktura magazynowa powinna umożliwić dostępność do każdej jednostki magazynowej i zapewnić pełną kontrolę dat ważności.

Na jakość kosmetyków wpływ mają również warunki ich przechowywania – a zwłaszcza temperatura, wilgotność powietrza i promieniowanie UV. Dlatego operator logistyczny musi zadbać o odpowiednią temperaturę (dla większości kosmetyków optymalna to tzw. temperatura pokojowa, czyli ok. 20-25 stopni Celsjusza) oraz składowanie w pomieszczeniu z ograniczonym czy limitowanym oświetleniem.

Transport kosmetyków

Transport kosmetyków może odbywać się zarówno w kontrolowanej, jak i niekontrolowanej temperaturze. Zależy to od rodzaju produktu oraz warunków przechowywania i przewozu  wskazanych na opakowaniach, które są zdefiniowane bezpośrednio przez producenta. W przypadku konieczności realizacji transportu w kontrolowanych warunkach przewozu, operatorzy logistyczni i kurierzy muszą korzystać z specjalnych aut, które z jednej strony pozwalają na zachowanie odpowiedniej temperatury podczas przewozu. Z drugiej strony mierzą i rejestrują aktualną temperaturę, celem właściwego raportowania i eliminowania uchybień.

Dodatkowo od lipca 2013 roku branża kosmetyczna jest zobowiązana do gromadzenia informacji na potrzeby identyfikowalności. Zapewnienie bezpieczeństwa dostarczanych na rynek produktów wiąże się z rejestrowaniem i gromadzeniem danych na ich temat na każdym etapie łańcucha dostaw (tracebility), a więc na poziomie każdego z przedsiębiorstw biorących udział w tym łańcuchu. Najważniejsze wymagania prawne dla łańcuchów dostaw branży kosmetycznej wynikają z rozporządzenia WE 1223/20091.

Specjalna grupa kosmetyków – logistyka

Kluczowym wyzwaniem centrów dystrybucyjnych branży kosmetycznej jest przynależność niektórych produktów do grupy towarów niebezpiecznych. Należą do nich przede wszystkim niektóre wyroby perfumeryjne (w tym przede wszystkim aerozole czy ciecze palenie takie jak perfumy czy wody toaletowe), w których składzie znajdują się łatwopalne substancje gazowe lub ciecze palne. Na przykład łatwopalny skład perfum należy do III klasy substancji niebezpiecznych o numerze UN 1266 według klasyfikacji ADR, czyli europejskiej umowy dotyczącej międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych. W związku z tym wymaga specjalnych warunków magazynowania i – przede wszystkim – przewozu.

Ponieważ istnieje kilka dokumentów prawnych (zarówno odnoszących się do regulacji ogólnoświatowych i europejskich, jak i polskich), które w sposób pośredni lub bezpośredni charakteryzują te warunki, operator logistyczny musi umiejętnie poruszać się w gąszczu tychże przepisów. Na ich podstawie musi przygotować magazyn do obsługi towarów niebezpiecznych – w tym uwzględnić karty charakterystyk produktów, miejsce magazynowania i przeznaczenia (dostawy) oraz sposób pakowania.

Podstawowe wytyczne dotyczą zapewnienia bezpieczeństwa nie tylko samych towarów, lecz przede wszystkim pracowników magazynu oraz środowiska naturalnego. Konieczne są odpowiednie środki ochrony, zarówno zbiorowej, jak i indywidualnej.

Wyposażenie magazynu dla towarów niebezpiecznych:

magazynowanie towarów niebezpiecznych

Magazynowanie i dystrybucja kosmetyków w kanałach B2B i B2C

O tym, w jaki sposób e-commerce zrewolucjonizowało pracę operatorów logistycznych, pisałam już tutaj. Podsumowując, tradycyjne magazynowanie i dystrybucja dla sektora B2B opiera się na znormalizowanych jednostkach (paleta, karton zbiorczy, zgrzewka etc.).  Ma na celu maksymalne wykorzystanie pojemności magazynu przez wysokie składowanie oraz charakteryzuje się ustalonymi z góry terminami otrzymywania zleceń i realizacji wysyłek.

Rozwój e‑sprzedaży wpłynął bezpośrednio na ten model magazynowania, ze względu na wprowadzenie innej jednostki (sztuka produktu), organizacji magazynu (półki umożliwiające natychmiastowy dostęp) oraz sezonowość (i nieregularne zamówienia w różnych dniach tygodnia czy w okresie przedświątecznym). Operatorzy logistyczni musieli zmierzyć się z koniecznością zapewnienia elastyczności, zarówno w zakresie powierzchni magazynowej, jak i dziennej wydajności poszczególnych procesów.

Tak samo przedstawia się krajobraz po e-commerce’owej rewolucji w branży kosmetycznej. Co zatem jeszcze dodatkowo wyróżnia ten sektor wśród innych, to wysokie wymagania związane z VAS – czyli wdrożeniem dodatkowych usług, które podnoszą jakość i estetykę przesyłki.

Logistyka w branży kosmetycznej: Magazynowanie i dystrybucja dla sklepów monobrandowe i multibrandowe

Ważnym wyróżnikiem rynku kosmetycznego w Polsce jest dominacja platform multibrandowych i e‑drogerii, które obsługują dziesiątki lub setki marek. Czy składowanie i dystrybucja dla takich podmiotów różni się od tej dla pojedynczych sklepów monobrandowych?

Kluczową różnicą jest najczęściej zakres asortymentu i ilość towaru – a, co za tym idzie, wielkość magazynu i ilość zatrudnionych pracowników. Platformy multibrandowe posiadają w ofercie wiele marek, niekiedy z ich pełnym asortymentem.  Dlatego też magazyny dedykowane ich obsłudze muszą być odpowiednio wydajne, posiadać odpowiednią ilość  pracowników i spełniać najwyższe standardy.

Z tego powodu często zdarza się tak, że to właśnie w dużych centrach dystrybucji dla platform multibrandowych pojawiają się innowacyjne elementy infrastruktury i wyposażenia magazynu, które dopiero później trafiają do magazynów sklepów monobrandowych. Dzięki inwestycjom w nowoczesne rozwiązania możliwe jest maksymalne wykorzystanie pojemności magazynu, przyspieszenie procesów lub optymalizacja ich kosztów. Mowa tutaj na przykład o antresolach z systemami transportu wewnętrznego między piętrami czy innowacyjnych procesach pickowania, takich jak pick-by-vision.

Logistyka dla branży kosmetycznej – wyzwania

Obsługa branży kosmetycznej to jedno z najtrudniejszych zadań stojących przez branżą logistyczną. Zmusza bowiem operatorów do bezbłędnego zaplanowania procesów, odpowiedniego zabezpieczenia produktów, inwestycji w najnowsze technologie i sprawnego poruszania się wśród gąszczu przepisów. Dlatego doświadczenie w magazynowaniu i dystrybucji kosmetyków jest tak cenne. Wiedza zdobyta przy takich projektach jest bezcenna – zarówno przy obsłudze branży kosmetycznej, jak i każdej innej.

[1] Gemius, „E-commerce w Polsce 2019”

[1,2,3,4] PMR, dane za 2015 r.

[5] Gemius, „E-commerce w Polsce 2018”

Jadwiga Żurek

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *