Płatność bezgotówkowa w Europie

Europejskim liderem płatności bezgotówkowych są Dania i Szwecja. Jak wskazują dane ekspertów magazynu „Polityka” – właśnie w Szwecji płatności gotówką odpowiadają tylko nieco za ponad 1 proc. wszystkich transakcji. Z kolei w Danii zdecydowano, że banknoty nie będą już w ogóle drukowane przez Bank Narodowy.

Chiny mobilne

Chińczycy już prawie nie płacą gotówką. Często nie płacą także kartą. Do najpopularniejszych rozwiązań należą: płatność poprzez aplikację mobilną na telefonie lub czytnik kodów QR. Bezgotówkowo klient zapłaci w każdym miejscu. „Wartość płatności mobilnych w Chinach urosła do 9 bln dol. rocznie. Zmienił się sposób, w jaki ludzie robią zakupy czy też pożyczają pieniądze – podaje „Gazeta Wyborcza” za „The Wall Street Journal”.

USA. Giganci płatności

To w Stanach Zjednoczonych powstały pierwsze platformy do płatności mobilnych, takie jak Apple Pay oraz Google Pay oraz Amazon Go, czyli pierwszy na świecie sklep z płatnościami autonomicznymi. Apple sprawił, że posiadający iPhony czy Apple Watche mogą zapisać swoje karty płatnicze (w aplikacji) i szybko dokonać transakcji za zakupy stacjonarnie, a także internetowe. Apple Pay może być także traktowane jako usługa płatności online, tak jak np. jak PayU czy PayPal. Od czerwca 2018 roku ten rodzaj płatności dostępny jest również w Polsce.

Polska – płatności zbliżeniowe

Polacy nadal są przywiązani do transakcji gotówkowych, które – wg badań przeprowadzonych na zlecenie Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService – stanowią prawie 40 proc. wszystkich naszych płatności.

Jeszcze kilka lat temu największą barierą był brak terminali, a co za tym idzie – ograniczenie płatności kartą w mniejszych sklepach czy punktach usługowych. To się jednak zmieniło i obecnie mamy możliwość płacenia kartami za „drobne płatności” w coraz liczniejszych punktach co z pewnością sprawiła, że Polacy polubili ten rodzaj płatności.

Jak notuje serwis kontomaniak.pl – Polacy pokochali już płatności kartami, a najbardziej kartami zbliżeniowymi, do aktywnego korzystania z których przyznaje się 70 proc. użytkowników. Drugim ulubionym sposobem płatności jest mobile, czyli płatności z wykorzystaniem smartfonów. Apple Pay oraz Google Pay wprowadza coraz więcej banków, które nie poprzestają na tym i wdrażają także swoje własne aplikacje mobilne. Współpraca banków zaowocowała powstaniem systemu BLIK, zintegrowanego z aplikacjami mobilnymi i niezwykle łatwego w obsłudze płatnościach przez telefon.

Co ciekawe – w 2018 roku powstała „Mapa Polski bezgotówkowej”, która analizuje popularność płatności kartą w poszczególnych regionach. Z badania Mastercard wynika, że najbardziej rozwiniętymi województwami w tym zakresie są -opolskie i mazowieckie oraz że w województwach, w których deklarowane posiadanie kart jest najwyższe, odsetek wydatków bezgotówkowych także należy do największych w kraju.

Z całą pewnością rozwój transakcji bezgotówkowych wiąże się nie tylko ze zmianą przyzwyczajeń konsumentów, ale przede wszystkim z zapewnieniem dostępu do terminali płatniczych, głównie w mniejszych miejscowościach oraz małych lokalnych sklepach i punktach usługowych.

Polacy docenili szybkość i wygodę tego rodzaju transakcji, a banki mocno wizerunkowo stawiając na bezpieczeństwo w komunikacji płatności zbliżeniowych i mobilnych, ugruntowały ich pozycję.

Polacy a zakupy e-commerce

Raport Izby Gospodarki Elektronicznej „Omnicommerce. Kupuję wygodnie” podkreśla, że aż 33 proc. Polaków podczas zakupów internetowych najczęściej wybiera szybkie przelewy typu pay-by-link. Drugim wyborem (32 proc.) jest przelew tradycyjny, a dopiero kolejnym płatność kartą przy zamówieniu. Rosną także płatności smsem.

Najczęstsze płatności mobilne w Polsce to te oparte o jedno kliknięcie, np. Przelewy24, PayU; o prepaid, np. SkyCash, PayPal, mPay, CallPay; płatności zbliżeniowe smartfonem Visa lub MasterCard (HCE) czy płatności za pomocą kodów jednorazowych, np. BLIK, IKO, iKasa.

Rośnie popularność Android Pay, która bierze się z tego, że wdrażają ją zarówno banki, retail, a także instytucje e-commerce.

Czy i kiedy w Polsce zniknie papierowy pieniądz?

Wg badań Instytutu Badań Rynkowych i Społecznych IBRiS przeprowadzonych na zlecenie Banku Millennium aż 38 proc. osób twierdzi, że z gotówką nie pożegnamy się w Polsce nigdy. Ale aż 17 proc. z nas uważa, że gotówka zniknie do 2038 roku. Tylko najstarsi badani (50-60 lat) twierdzą, że gotówka pozostanie z nami na zawsze.

Co sprawi, że będziemy bardziej bezgotówkowi?

1. Jeśli rozwinie się infrastruktura do płatności zbliżeniowych.
2. Jeśli limit płatności bez PIN-u wzrośnie do 100 złotych, a ma to się wydarzyć już w połowie 2019 roku (wg danych Mastercard).
3. Gdy banki będą inwestowały we własne aplikacje mobilne (z powodzeniem robią to już m.in. PKO BP, mBank, ING czy Bank Pekao).
4. Gdy przy zakupach online będą nadal rozwijane alternatywne formy płatności, takie jak: OneClick, płatności ratalne, płatności z odroczonym terminem czy płatność kartą przy odbiorze osobistym u kuriera (kartą zapłacimy nie tylko u największych, m.in. u DPD, DHL czy GLS, ale także u kurierów Poczty Polskiej czy InPost).
5. Gdy nadal instytucje finansowe będą inwestować w bezpieczeństwo transakcji.
6. Jak na rynek pracy wejdą kolejne pokolenia mobile wychowane,, dorastające i wykształcone w świecie digital, dla nich „pieniądz elektroniczny czy wirtualny” będzie jedynym znanym narzędziem płatniczym. Kolejne pokolenia X, Y, Z…w sposób „naturalny” wyeliminują z rynku „stare” metody płatności bo zwyczajnie nie będą z nich korzystać.

Jak wskazują badania z raportu „Millenialsi a nowe technologia i finanse” – już obecnie Millenialsi nie tylko nie obawiają się o bezpieczeństwo transakcji mobilnych (20 proc. wskazań), ale także dokonują płatności przez telefon (52 proc.). I to właśnie oni będą pierwszym pokoleniem bezgotówkowym w Polsce.

Czy można zaplanować społeczeństwo bezgotówkowe?

Program Polska Bezgotówkowa, który powstał przy współpracy Związku Banków Polskich, Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii, agentów rozliczeniowych oraz organizacji płatniczych Visa i MasterCard ma pomóc w rozwoju alternatywnych form płatności w Polsce.

Program koncentruje się na mikro i małych przedsiębiorcach, którzy chcą udostępnić swoim klientom możliwość bezgotówkowych płatności za towary i usługi. Plany są takie, że docelowo ma powstać około 100 tysięcy nowych miejsc, w których Polacy będą mogli zapłacić bez gotówki. To dobry, choć bardzo bazowy, krok w kierunku rozwoju nowoczesnych płatności.

Podejście naszego społeczeństwa do finansów nie zmienią jednak tylko odgórne programy czy jednodniowe kampanie (jak choćby Dzień Płatności Bezgotówkowych). To najmłodsze pokolenia, szukające nowoczesnych rozwiązań, inwestujące raczej w kryptowaluty niż we własne mieszkania na kredyt będą inspirować zmiany na rynkach płatności. Badanie Blockchain Capital pokazuje, że aż 30 proc. dorosłych do 34. roku życia woli zainwestować w kryptowaluty (np. bitcoin) niż obligacje i akcje. Z badania możemy wyciągnąć dodatkowe wnioski mówiące, że zaczynamy spotykać się z kryzysem zaufania do instytucji państwowych i bankowych.

Nowe standardy – już wkrótce

Już we wrześniu 2019 roku wchodzi EMV 3-D Secure (EMV 3DS) – nowy standard, usprawniający płatności elektroniczne, który jeszcze bardziej stawia na bezpieczeństwo transakcji online. Standard ten pozwoli na silne uwierzytelnienie klienta dzięki nowym technologiom, na przykład biometrii.

Wszyscy sprzedawcy online nie tylko powinni przygotować siebie do wprowadzenia zmian w sposobie przetwarzania płatności, ale także przygotować do nich swoich klientów.

Czy te zmiany okażą się przełomem w płatnościach w e-commerce i jakie innowacyjne rozwiązania wdrożą e-sklepy – zobaczymy pewnie dopiero za rok i z pewnością jeszcze wrócę do tego tematu.