Autorskie podsumowanie roku 2021

W takich okolicznościach rynkowych przyszło działać w tym roku naszej firmie. Był to dla nas rok wzmożonej pracy: planistycznej, wdrożeniowej oraz związanej z obsługą bieżących  projektów, ale także rok sukcesów – naszych i naszych klientów. W 2021 roku uruchomiliśmy dwa nowe magazyny dla renomowanych marek odzieżowych oraz dla marki Sephora.

Dodatkowo rozpoczęliśmy rozbudowę magazynu dla naszego stałego klienta – marki H&M. Wszystko wskazuje również, że prowadzone obecnie rozmowy z potencjalnymi klientami spowodują ekspansję Arvato Supply Chain Solutions na kolejny region w Polsce już w 2022 roku.

Efektywność naszej pracy na co dzień pokazują jednak liczby – tylko podczas Black Friday wysłaliśmy do e-kupujących blisko 2 mln produktów z magazynów naszych klientów, a w przypadku całego roku zrealizowaliśmy tyle zleceń, że każdy mieszkaniec naszego kraju mógłby otrzymać więcej niż jedną paczkę wysłaną z centrów logistycznych Arvato Supply Chain Solutions w Polsce.

Aby iść zgodnie z trendami i odpowiadać na zapotrzebowania rynku inwestowaliśmy w ekologiczne rozwiązania w naszych magazynach – wprowadzamy instalacje fotowoltaiczne, oświetlenia LED, prototypowaliśmy biodegradowalne opakowania i przeprowadziliśmy badania rynku w zakresie opakowań wielokrotnego użytku. Podjęliśmy także zobowiązanie, że firma Arvato Supply Chain Solutions już od 2022 roku będzie nabywała do swojej floty najpierw samochody hybrydowe, a następnie wyłącznie elektryczne, zaś od 2023 roku kupowała energię tylko z zielonych źródeł.

Logistyka e-commerce

Logistyka e-commerce jest obecnie właściwie odrębną specjalizacją, a wymagania stojące przed operatorami logistycznymi są coraz większe – tak jak poszerza się rynek, a kolejne segmenty produktów coraz mocniej wchodzą w sprzedaż online. Dobry operator musi działać w wielu kanałach, w zróżnicowanych modelach magazynowania i dostaw, wykorzystywać Big Data, dbać o najwyższą jakość obsługi klienta, ale przede wszystkim działać elastycznie, szybko dostosowując się do rynku i zmian.

E-commerce stał się obecnie kluczowy dla wielu biznesów, stanowiąc 25, a nawet 40 proc. w całej sprzedaży. To naturalne w trakcie pandemii, kiedy konsumenci, nie mając niejako wyjścia, musieli korzystać z cyfrowych zakupów, komunikacji czy pracy i nauki zdalnej. Ta sytuacja spowodowała, że ci, którzy przekonali się do online’u, zostali w nimi nadal. To dlatego e-commerce i komunikację cyfrowa nadal traktowana jest przez firmy priorytetowo – jako kluczowy element strategii biznesowej i strategii rozwoju. I to jest jedyna droga.

Wiemy, że w ciągu dekady zasoby magazynowe w Polsce urosły ponad trzykrotnie[3]. W ostatnim roku – według analityków – deweloperzy mieli budować głównie na Górnym Śląsku, w Warszawie oraz Trójmieście, ale, co ciekawe, największa liczba budowanych obecnie magazynów jest w Poznaniu i okolicach, na Górnym Śląsku oraz w Polsce Zachodniej[4]. Ten ostatni region będzie także w naszych planach inwestycyjnych w ciągu kilku najbliższych lat.

Problemy w łańcuchach dostaw

80 proc. przedsiębiorstw odczuło negatywny wpływ pandemii na swoje łańcuchy dostaw[5]. Oczywiście najbardziej odczuły to firmy z sektora motoryzacyjnego, a także te, które opierały się na systemie produkcji w formule just-in-time. Problemy dotknęły jednak właściwie każdą z branż – sektor fashion w części nie otrzymał sezonowych kolekcji, a high-tech mierzył się z problemami braku komponentów. Cała branża śledziła wieści ze świata. Zrozumieliśmy w praktyce, że zamknięcia terminali w Chinach, wypadek w Kanale Sueskim czy susza na Tajwanie mają wpływ także na naszą codzienną pracę.

To dlatego zauważalne są już  pierwsze ruchy – zwłaszcza w branży odzieżowej – aby dywersyfikować dostawców, a część fabryk przenosić do Europy i krajów północnej Afryki.

Problemy w łańcuchach dostaw związane były także z brakiem pracowników – głównie kierowców i przewoźników. Jak podają zróżnicowane dane – w Polsce jest niedobór od 120 tysięcy do nawet 200 tysięcy zawodowych kierowców, a ta liczba mogłaby być dużo wyższa, gdyby nie fakt, że braki zaspokajamy pracownikami z imigracji[6]. Brakuje pracowników logistyki, dlatego w 2020 i 2021 roku wygrywały te firmy, które doceniając oczywiście rodzimych pracowników, tworzyły dobre warunki pracy także dla osób z Ukrainy czy Białorusi.

Marketplace’y i sklepy marek

2021 rok przyniósł nam ciekawą obserwację „walki trzech A”, czyli Allegro, Amazona i AliExpress. Długo zapowiadane wejście Amazona do Polski zmieniło postrzeganie platform sprzedażowych i – co ciekawe – zyskał na tym nie tylko sam gigant, ale także rodzime Allegro. Amazon walczy o pozyskanie polskich sprzedających, Allegro o utrzymanie status quo, a AliExpress skupia się na skróceniu terminu dostaw zakupów do Polski. Choć – jak podają najnowsze dane[7] każdy z tzw. „wielkiej trójki” odnotowywał w 2021 roku spadki użytkowników – prawdziwa wojna pewnie jeszcze przed nami, na której mogą zyskać konsumenci.

Z badania „E-kanały sprzedaży – preferencje – czy wolisz kupować w marketplace czy w sklepie marki?” zrealizowanego w tym roku na zlecenie Arvato Supply Chain Solutions przez ARC Rynek i Opinia wynika, że większość Polaków robiących zakupy przez Internet preferuje marketplace (55 proc.) niż sklep marki (41 proc.). Użytkownicy wybierają platformy zakupowe przede wszystkim ze względu na wygodę i różnorodność dostępnych produktów; z kolei za korzystaniem ze sklepów marek przemawia gwarancja oryginalności i prostszy wybór. Kolejne marki – chcąc wykorzystać wszystkie szanse rozwoju – pojawiają się więc ze swoimi sklepami w marketplace’ach.

Ekologicznie, czyli jak?

Kolejnym tematem, który nabiera na znaczeniu jest ekologia. Rośnie świadomość ekologiczna konsumentów oraz ich wymagania względem marek, ich wpływu na środowisko, metod produkcji i zużywania zasobów. Widzimy coraz wyraźniej, że zaczynają się zmieniać zachowania kupujących. Wielu z nich deklaruje, że są w stanie zapłacić więcej za ekologiczne ubrania[8], a część decyduje się kupować odzież używaną i nadając jej „drugie życie”[9]. Marki odzieżowe powoli zaczęły wyczuwać ten ruch i uruchamiają system wymian lub zakupów takiej odzieży – tym bardziej, że na świecie wartość jej zakupów tylko w kanale online wyniosła już ponad 12 mld dolarów[10].

Do zestawu innych ekologicznych działań marek należały w tym roku: podkreślanie miejsca produkcji (np. w Polsce), wykorzystywania ekologicznych materiałów (np. organiczna bawełna) czy nieodzwierzęce pochodzenie (np. wegańskie buty), a także pokazywanie właściwych warunków pracy w szwalniach, mówienie o zrównoważonej produkcji i łańcuchu dostaw czy sprzedaży zgodnie z zasadami sprawiedliwego handlu.

Dla przykładu warto wspomnieć, choćby Zalando, które uruchomiło usługę Pre-Owned czy grupę H&M, która w sklepach sieci zbiera ubrania i oddaje je do ponownego recyclingu, a do sprzedaży używanych ubrań marki COS uruchomiła system Resell. Takie przykłady można mnożyć. Wiele działo się także na naszym rodzimym rynku. Grupa LPP w ramach strategii „For People For Our Planet” realizuje środowiskową rewolucję poprzez zmiany opakowań (do 2025 roku wszystkie mają pochodzić z recyclingu) oraz inne działania, mające ograniczyć negatywny wpływ produkcji odzieży na środowisko.

Popularność ruchu re-commerce będzie rosła.  Dodatkowo z  całą pewnością jednym z tematów na najbliższe lata będą opakowania wielokrotnego użytku. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez naszą firmę – konsumenci już są gotowi na to, by płacić więcej za opakowanie zwrotne. I to będzie dla naszej branży prawdziwe wyzwanie.

Rewolucja w dostawach

Według badania Kantar z kwietnia tego roku aż 89 proc. konsumentów preferowało automaty paczkowe jako najczęstszą formę dostawy. Oprócz marki InPost, swoje pick-up pointy lub automatyczne stacje odbioru posiadają już Allegro, DPD, DHL czy Orlen, a wiele innych także myśli o wejściu w ten segment.

Bez wątpienia atutem tego typu rozwiązań była bezkontaktowość – a to liczyło się podczas pandemii najbardziej. Nie bez znaczenia była także ich dostępność – 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę – oraz wygoda. Przyzwyczajamy się, że w przestrzeniach polskich miast, ale także mniejszych miejscowości, pojawiają się kolejne urządzenia, co także obrazuje, jak mocno online rośnie w siłę.

Płatności odroczone

Trendem, który dynamicznie się rozwija i który z pewnością warto obserwować są płatności odroczone. W tym roku ich dostępność dla klientów mocno się poszerzyła, co wielu firmom dało przewagę nad konkurencją. E-sklepy przyciągają klientów oferując im płatność nawet po miesiącu od zakupu produktu. Ocenia się, że w ciągu ostatniego roku liczba konsumentów aktywnie używających tej formy płatności wzrosła czterokrotnie, a prawie 80 proc. sklepów odnotowało wzrost wartości koszyka[11]. Płatności PayPo dołączyły do PayU, dzięki czemu – jak chwalą się ww firmy – są już dostępne w ponad 25 tysiącach sklepów internetowych w Polsce, a liczba użytkowników tego systemu przekroczyła już pół miliona. Na potencjał płatności odroczonych musimy zwracać większą uwagę, gdyż prognozy są bardzo obiecujące[12].

Sztuczna inteligencja

Przyzwyczailiśmy się już do wirtualnych asystentów, którzy coraz częściej wspierają nas w zakupach przez Internet. Chatboty oszczędzają czas konsumentów, zapewniają wygodę zakupów, właściwie nie popełniają błędów, a dla firm stanowią znaczące ułatwienie związane z brakiem konieczności zatrudnienia pracowników w contact center czy biurze obsługi klienta. To jednak nie jedyna innowacja, o której warto wspomnieć podsumowując 2021 rok.

Na popularności zyskują bowiem visual i voice search. Wyszukiwanie wizualne przydaje się zwłaszcza w branżach fashion oraz home&decor, w których konsumenci inspirują się najczęściej. Coraz więcej osób odkrywa także zalety wyszukiwania głosowego, które w czasach multitaskingu: pracy, obowiązków domowych i opiekuńczych – staje się ciekawą alternatywą. Zamiast wpisywać w okno wyszukiwarki zapytanie o produkt, możemy użyć głosu, a usługa – ściśle powiązana z Asystentem Google czy Alexą – nie tylko wyświetli nam wyniki wyszukiwani, ale także podpowie, w jakim sklepie dokonać zakupów najszybciej lub najtaniej.

W Polsce obie te usługi dopiero raczkują, jednak – jak prognozują eksperci – sprzedaż za pomocą usług głosowych osiągnie do 2022 roku ponad 40 miliardów dolarów[13].

Warto obserwować

Po fascynującym branżowo 2021 roku kolejny rok z pewnością także nas zaskoczy. Warto obserwować wzrost popularność live commerce (czy tzw. social commerce), być może czeka nas znów dyskusja o czasie dostaw, ponieważ konsumenci coraz częściej deklarują chęć posiadania towaru „tu i teraz”; marki będą inwestowały w nowe lokalizacje, dywersyfikowały dostawców, a kanał online będzie z całą pewnością –  nadal rósł w siłę.

Świadome strategie i działania firm odpowiadające na potrzeby konsumentów na pewno się opłacą.

[1] Gemius, E-commerce w Polsce, 2021

[2] PwC, Perspektywy rozwoju rynku E-commerce w Polsce, 2021

[3] JLL, Segro, Logistics Avenue. Logistyka miejska w Polsce, 2021

[4] https://www.rp.pl/ekonomia/art18847831-rekord-za-rekordem-na-rynku-magazynow

[5] Raport z badania „Rethinking chain resilience for a after-COVID-19 world” przeprowadzonego przez Capgemini, 2021

[6] https://logistyka.rp.pl/ludzie-i-firmy/art18876111-brak-kierowcow-spedza-sen-z-oczu-przewoznikow

[7] https://www.money.pl/gospodarka/polscy-klienci-odplywaja-z-aliexpress-allegro-i-amazon-z-nieznacznymi-stratami-6695200640629600a.html

[8] KPMG, Rynek mody w Polsce. Wyzwania

[9] GlobalData Consumer Survey

[10] GlobalData Market Sizing and Growths

[11] https://nowymarketing.pl/a/35629,platnosci-odroczone-to-przyszlosc-e-commerce-prawie-80-sklepow-odnotowalo-wzrost-wartosci-koszyka

[12] Skumulowany roczny wskaźnik wzrostu (CAGR) dla globalnego rynku BNPL ma wyniesć 21,2 proc do 2027 roku – wg źródeł PayPo

[13] OC&C Strategy Consultants, za: https://mamstartup.pl/trendy-e-commerce-2021-2022-w-jakim-kierunku-rozwija-sie-handel-w-sieci/