Różnice w logistyce B2B i B2C

Logistyka B2B a logistyka B2C – co oznaczają te pojęcia?

Tradycyjna logistyka, nazywana też logistyką B2B, obejmuje obsługę klienta biznesowego, a więc hurtowni, sklepów stacjonarnych czy magazynów dystrybucyjnych lub, z drugiej strony, zakłady produkcyjne, fabryki i różne instytucje. Z kolei logistyka B2C to późniejszy wynalazek – za tym określeniem kryje się obsługa klienta indywidualnego, a więc konsumenta na rynku e‑commerce.

Obecnie logistyka B2C cieszy się coraz większym zainteresowaniem, a polski rynek sklepów internetowych uważany jest za najszybciej rozwijający się w Unii Europejskiej[1]. Według raportu Colliers International już w 2017 roku w takich rejonach jak Wrocław czy Śląsk udział e-commerce w najmie powierzchni magazynowej wyniósł powyżej 40 proc. (we Wrocławiu – 47 proc., a na Śląsku – 43 proc.).

Jednak magazyny B2B wciąż stanowią większość inwestycji. W III kwartale 2018 roku na polski rynek magazynowy trafiło 683,4 tys. metrów kwadratowych, a zasoby powierzchni magazynowej w Polsce przekroczyły 15 mln mkw., co oznacza, że w ciągu 5 ostatnich lat całkowity wolumen powierzchni podwoił się[2].

Logistyka B2B – czym się wyróżnia?

W logistyce B2B można wymienić kilka rodzajów jednostek – będą to zarówno palety produktów, półprodukty, jak i kartony zbiorcze (homogeniczne i mx) czy zgrzewki. Rzadziej, często w niskim sezonie, występują sztuki również jako części zamienne.

Magazyny B2B zorganizowane są tak, aby maksymalnie wykorzystać powierzchnię – dlatego najczęściej posiadają wysoki skład (standardowo do 5 miejsc paletowych „w górę”). W tradycyjnej logistyce B2B zamówienia są najczęściej duże i regularne – często z góry ustala się termin otrzymania zlecenia i realizacji wysyłki. Dlatego bardzo ważna jest precyzja w zadbaniu o odpowiednie wyposażenie magazynu – tak, by dostawa się nie opóźniła, a wysyłka została wykonana terminowo. Taka przewidywalność pozwala zarówno na zapewnienie stabilności zatrudnienia, jak i rozwoju (ekspansji) magazynu.

Logistyka B2B w sektorze szeroko rozumianego Retail zmieniła jednak mocno swoje oblicze ze względu na sposób organizacji centrów handlowych i rosnące oczekiwania klientów co do szybkości odpowiadania na trendy przez marki. Od pewnego czasu „nową” logistykę B2B cechuje rozproszenie punktów zaopatrzenia, małe i częste wolumeny dostaw oraz wąskie przedziały czasowe dostaw lub odbiorów – na przykład godzinę przed lub po otwarciu centrum handlowego.

Logistyka B2C – czym się charakteryzuje?

W logistyce B2C kluczową jednostką jest sztuka – produkt, który został zamówiony przez konsumenta. Magazyn powinien być zorganizowany tak, by umożliwić łatwy i szybki dostęp do produktu – dlatego są one często układane na półkach, do których każdy jest w stanie dosięgnąć.

W logistyce B2C zamówienia są nieregularne i docierają do operatora za pomocą kanałów online. Wysyłki odbywają się codziennie, a w wysokim sezonie również w weekendy, w małych opakowaniach jednostkowych i w dużych ilościach. Ważna jest więc tutaj zarówno dokładność, terminowość, jak i elastyczność – zarówno w zakresie powierzchni magazynowej, jak i liczby pracowników.

Dodatkowe wyróżniki logistyki B2C

Logistyka B2C kreuje również zastosowanie innych, coraz bardziej nowoczesnych rozwiązań, zarówno systemowych, jak i procesowych. Dla przykładu, konieczna jest integracja systemów sklepowych i magazynowych – tak, by w czasie rzeczywistym można było sprawdzić stany magazynowe oraz statusy realizacji zleceń, zwrotów czy przyjęć.

Warto zauważyć, że logistyka B2C może posiadać dwóch klientów: klienta biznesowego i klienta ostatecznego, czyli konsumenta. Ważne jest zapewnienie poczucia bezpieczeństwa i najwyżej jakości obsługi każdemu z nich.

W logistyce B2C trzeba również liczyć się z koniecznością wdrożenia dodatkowych usług, które podniosą jakość i estetykę przesyłki, np. opcji związanych z pakowaniem zgodnym z manualem danej marki, personalizacją przesyłki z opcją pakowania na prezent czy dodawaniem próbek oraz materiałów reklamowych, a także – a może co najważniejsze – koniecznością sprawnej obsługi zwrotów wraz z przepakowywaniem, etykietowaniem i odświeżaniem.

Wielu klientom e-sklepów zależy również na maksymalnie szybkiej dostawie – dlatego bardzo istotna jest lokalizacja magazynu i właściwy dobór kuriera w zależności od miejsca lub kraju dostawy. Z tego względu podmioty często decydują się zarówno na magazyny regionalne lub lokalne.

B2B i B2C pod jednym dachem

Firmy detaliczne, które wchodzą na rynek e­‑sprzedaży, często chcą połączenia funkcji magazynu B2C i B2B pod jednym dachem. Jakie najważniejsze pytania należy sobie zadać przy umieszczeniu procesów logistycznych dla B2B i B2C w jednym magazynie?

Warto rozważyć, czy zapas magazynowy powinien być wspólny, czy też osoby. Decyzja zależy bezpośrednio od klienta oraz jego potrzeb. Należy wziąć pod uwagę m.in. systemy, które muszę być zintegrowane czy też ilość i zakres danych, które muszą być przetworzone dla obu tych kanałów sprzedaży.

Kompletacja w magazynie B2B i B2C

Wydajność procesu kompletacji zależy od rodzaju przepakowywanych ładunków (opakowanie, wymiary i waga jednostki magazynowej) i może być realizowany w strefie składowania lub w wydzielonej strefie kompletacji.

Miejsce realizacji w magazynie w dużej mierze zależy od rotacji towaru i poziomu zapasów magazynowych. W przypadku niewielkich zapasów oraz niskiej częstotliwości pobrań, kompletacja dość często realizowana jest w strefie składowania, natomiast gdy towar szybko rotuje, część zapasów przenoszona jest do strefy kompletacji, co powala na szybszą konsolidację całego zamówienia. Konieczne jest cykliczne uzupełnianie towaru ze strefy składowania.

Proces kompletacji może być realizowany zgodnie z zamówieniem lub według asortymentów. Pierwszy z nich polega na przejściu takiej ścieżki kompletacji, która pozwoli na zebranie towaru dla jednego zamówienia,  drugi, dwustopniowy sposób, polega na ustaleniu ścieżki kompletacyjnej, pozwalającej na zbiór towaru z wszystkich realizowanych przez danego pracownika zleceń, a następnie rozdzieleniu ich na poszczególne zamówienia.

Jak wykorzystać przestrzeń magazynową?

Właściwa organizacja procesów magazynowania pozwala na optymalne wykorzystanie powierzchni magazynowej oraz właściwe rozlokowanie zasobów, co sprzyja osiąganiu odpowiedniej wydajności i  redukcji do minimum strat towarów w procesie magazynowania. Optymalnie zagospodarowana powierzchnia pozwala na dostęp do każdego asortymentu oraz swobodną i bezpieczną manipulację urządzeniami transportu pomiędzy regałami czy półkami. Zatem wzajemny układ stref może również wpływać w znaczący sposób na efektywność funkcjonowania magazynu dla B2C i B2B.

Aby lepiej wykorzystać przestrzeń, można również przeanalizować budowę antresoli w magazynie wraz z odpowiednim transportem wewnętrznym (przenośniki, windy itp.) – dzięki czemu można zyskać dodatkowe piętra do magazynowania towaru. W tym przypadku również wiele zależy od planowanej wartości inwestycji – należy bowiem założyć, że poza nową antresolą konieczne jest też zaplanowanie i wyposażenie powierzchni magazynowej w odpowiedni system transportu wewnętrznego pomiędzy kondygnacjami.

Czego B2B może nauczyć się od B2C?

Sklepy tradycyjne wciąż są zdecydowanie bardziej popularne od zakupów w sieci – prognozuje się, że do 2023 roku zyski w sieci będą stanowić 21 proc. zysków ze sprzedaży detalicznej[3]. To oznacza, że wciąż kupowanie w sklepach stacjonarnych będzie nieporównywalnie częstsze od zakupów w e‑sklepach.

Innowacje w zakresie usług B2C mogą jednak usprawnić istniejące w B2B procesy – aż 60 proc. menedżerów sprzedaży w firmach B2B uważa, że digitalizacja organizacji procesów handlowych będzie miała kluczowe znaczenie dla sukcesu ich przedsiębiorstwa[4].

Nowe technologie wykorzystywane w B2C: Big Data, machine learning, Internet Rzeczy, automatyka i robotyka czy RFID[5] już teraz w znaczący sposób wpływają na logistykę B2B – a będą jeszcze bardziej (więcej o tych technologiach napisaliśmy w artykule: Automatyzacja w e-commerce. Teraźniejszość czy przyszłość?). Aż 81 proc. firm handlowych B2B już wdraża lub planuje w ciągu najbliższych miesięcy wdrożyć swoje własne platformy e-commerce, umożliwiające obsługę klienta biznesowego w kanale online[6].

Omnichanel – klucz do satysfakcji klienta

Tradycyjne sklepy jeszcze długo będą cieszyć się popularnością. Jednocześnie zainteresowanie zakupami w e-sklepach wzrasta. Najlepszym rozwiązaniem jest więc sprzedaż wielokanałowa – połączenie wiedzy pozyskanej w kanałach e-commerce w połączeniu z  doświadczeniem sklepów stacjonarnych, a następnie wykorzystanie tego „know-how” do usprawnienia zarówno logistyki B2B, jak i B2C. W ten sposób zapewnimy klientowi nowoczesne, spersonalizowane doświadczenie zakupowe, maksymalnie dostosowane do jego potrzeb.

Rewolucja e‑commerce nie oznacza, że każdy operator powinien specjalizować się w obsłudze tego rynku. Potrzeb na rynku logistyki jest wiele, istnieją nisze do zapełnienia – i każdy powinien znaleźć swoją.

[1] Wpływ rozwoju e-commerce na rynek powierzchni magazynowych, Izabela Dembińska, Uniwersytet Szczeciński, 2016

[2] https://humancentered.colliers.pl/zasoby-powierzchni-magazynowej-w-polsce-przekroczyly-15-mln-mkw

[3] https://www.mckinsey.com/business-functions/operations/our-insights/a-transformation-in-store?cid=other-eml-alt-mip-mck&hlkid=633a73b8c5814d7580699de9690ea92d&hctky=10133479&hdpid=c2b3563b-5924-4615-9bfc-4846cbf90935

[4] https://sente.pl/wp-content/uploads/2019/01/Raport_trendy_dih_2019.pdf

[5] https://www.mckinsey.com/business-functions/operations/our-insights/a-transformation-in-store?cid=other-eml-alt-mip-mck&hlkid=633a73b8c5814d7580699de9690ea92d&hctky=10133479&hdpid=c2b3563b-5924-4615-9bfc-4846cbf90935

[6] https://sente.pl/wp-content/uploads/2019/01/Raport_trendy_dih_2019.pdf