Logistyka AGD

Wyspecjalizowane sieci, sprzedające zarówno sprzęt AGD, jak i elektronikę oraz artykuły GSM i multimedia oferują bardzo zróżnicowany asortyment. Każda z kategorii asortymentowych ma swoiste wymagania zarówno w zakresie magazynowania, jak i transportu. W niniejszym artykule skupiam się jednak wyłącznie na kategorii, jaką jest sprzęt małego i dużego AGD.

Według danych APPLiA aż 85 proc. dużego AGD produkowanego w Polsce (o wartości aż 18,5 miliarda złotych) trafia na eksport. Z kolei – w zakresie zarówno dużego, jak i małego sprzętu domowego – popularność zakupów online i w sklepach stacjonarnych jest taka sama i wynosi po ok. 50 proc.[1], jednak rynek e-handlu w tej kategorii z roku na rok rozwija się coraz bardziej dynamicznie.

Eksport, zakupy omnichannel w zróżnicowanych modelach oraz prognozy dotyczące zakupów online sprawiają, że można powiedzieć, że branża AGD ma swoje specyficzne wymagania w zakresie zarządzania łańcuchem dostaw. To bowiem właśnie logistyka produktów bezpośrednio wpływa na ostateczne zadowolenie klientów.

Czym jest małe AGD?

Obsługa wielu kanałów to nie tylko wyzwanie dla producentów, dystrybutorów czy sieci handlowych, ale przede wszystkim dla samych operatorów logistycznych.

 

Małe AGD to bowiem kilka tysięcy zróżnicowanych artykułów w takich kategoriach głównych jak m.in.: ekspresy i kawa, uroda i zdrowie, sprzątanie, sprzęt kuchenny, ogrzewanie i klimatyzacja, prasowanie, oświetlenie, produkty do pielęgnacji dzieci i wiele innych. Różnią się one nie tylko wielkością, ale także parametrami składowania i przewozu. Są wśród nich w większości urządzenia wymagające delikatnego obcowania z nimi (a więc zarówno składowania, jak i przewozu), zestawy, które należy skompletować w magazynie oraz urządzenia o wysokiej wartości.

Duże AGD, duże wymagania logistyczne

Jako „duże AGD” określa się taki sprzęt jak: pralki i suszarki, lodówki i zamrażarki, kuchenki i płyty, zmywarki, okapy kuchenne, kuchenki mikrofalowe oraz elementy armatury kuchennej.

Niekwestionowanym hitem sprzedaży pozostają suszarki do ubrań ze wzrostem o 65%. Według analiz APPLiA Polska, urządzenia te działają już w ok. 4 proc. domów w Polsce.

Usługi logistyczne dużego AGD to wiele dodatkowych zadań i dużo większe wyzwanie niż przy standardowej logistyce. Oczekiwania logistyczne wobec operatorów dotyczą przede wszystkim zapewnienia dostaw dla zróżnicowanych kanałów sprzedaży: do magazynów, do sklepów RTV/AGD oraz do klienta indywidualnego (w przypadku zakupów online), co wymaga świetnie zaplanowanych procesów.

Operator logistyczny, ale jaki?

Ze względu na zróżnicowanie asortymentu, ale przede wszystkim na wielość miejsc dystrybucji, sprawna organizacja operacji logistycznych jest w tym segmencie niezbędna.

Zacznijmy od miejsc dostawy, które muszą zostać przez operatora uwzględnione – przedstawiam je na poniższej grafice.

Patrząc na sieci detaliczne, które jednocześnie dzisiaj prowadzą wiodące e-sklepy z elektroniką użytkową oraz małym i dużym AGD magazyny pełnią dla nich podwójną rolę:

Zarówno zasilają sklepy stacjonarne, jak i obsługują e-zamówienia. Jest to nasilone szczególnie w przypadku dużego AGD, ponieważ: sklepy detaliczne mają ograniczoną powierzchnię ekspozycyjną, a pełna oferta jest dostępna przez e-sklep, a – co za tym idzie – do magazynu spływają zróżnicowane typy zamówień.

Należą do nich zamówienia:

– wywołane potrzebą uzupełnienia ekspozycji w sklepie detalicznym,

– zebrane przez pracowników sklepów detalicznych,

– złożone bezpośrednio przez kupujących w e-sklepie.

Z tych właśnie względów magazyn musi być przygotowany na utrzymywanie szerokiego asortymentu dużego AGD przy jednoczesnym niskim zapasie sztukowym na poszczególny indeks (SKU), najczęściej stosując rozwiązanie 20/80 (czyli w przypadku wysoko rotujących produktów, stanowiących ok. 20 proc., zapas jest większy, zaś przy nisko rotujących – utrzymuje się odpowiednie minimum.  Takie rozwiązanie powoduje jednak potrzebę zastosowania odpowiedniej metody składowania/magazynowania tego typu produktów, z łatwym dostępem do każdego unikalnego SKU.

Logistyka AGD – wymagania wobec operatora

Operator logistyczny musi zatem nie tylko tak zoptymalizować procesy, aby uwzględniały wyżej wymienione miejsca dostaw, ale także łączyć dostawy produktów, które pochodzą na przykład od różnych producentów. Dlatego kluczowymi cechami dobrego partnera w logistyce powinny być elastyczność, doświadczenie, umiejętność jednoczesnej obsługi wielu kanałów sprzedaży oraz poruszanie się pomiędzy dużym rozdrobnieniem dostaw (e-commerce) a dostawami do magazynów regionalnych danej sieci (jeżeli takowe posiada) lub wprost do sklepów stacjonarnych, które także pełną rolę podręcznych magazynów. Oczywiście do realizacji tych działań konieczny jest odpowiedni i dostosowany do systemów klienta system WMS, tak, aby na przykład w sposób ciągły zapewniać wymagane ilości wolumenów w sklepach.

Wiemy już zatem, że kluczem do dobrej obsługi tej branży jest doskonałe planowanie procesów. To jednak tylko początek. Kolejne obszary, mogące sprawiać trudności przy planowaniu i zarządzaniu łańcuchem dostaw są następujące: umiejscowienie magazynu, jego projekt i planowanie wraz ze strefami składowania, konfekcjonowania i pakowania, a także miejsca na zróżnicowane systemy metod pakowych; obsługa zwrotów; przygotowanie dostaw, aby zapewnić odpowiedni poziom zabezpieczenia produktów.

Projektując model obsługi magazynowej warto rozważyć dwa główne modele oraz jak zawsze opcję dodatkową:

– jeden magazyn centralny lub magazyny regionalne,

– opcjonalnie – podział na drobnicę (elektronika użytkowa, multimedia, małe AGD) oraz na gabaryty (duże TV, duże AGD).

Małe AGD zazwyczaj przyjeżdża do magazynu na paletach, następnie zaś, po przydzieleniu im lokalizacji, przechodzą do stref niskiego lub wysokiego składowania. Przyjęcie i odpowiednie składowania towaru jest bardzo newralgiczne, bowiem już na tych etapach uszkodzeniu mogą ulec nie tylko same produkty, ale np. opakowania produktów, które – w myśl przepisów – mogą stanowić (i najczęściej stanowią) podstawę do reklamacji produktu.

Automatyzacja procesów logistycznych

Coraz więcej magazynów ogranicza aktywność człowieka, aby zadania, wymagające precyzji lub szybkości wykonywały za niego roboty lub systemy komputerowe obdarzone sztuczną inteligencją (AI). Rozwiązania te stosują jednak głównie producenci (casus najnowszego magazynu firmy Amica). Technologia w procesie magazynowania sprzętu AGD już jest wdrażana także w magazynach operatorów, a proces automatyzacji będzie w następnych latach postępował coraz szybciej.

W branży małego i dużego AGD najczęściej stosowane są zabezpieczenia w postaci styropianowych lub piankowych kształtek, jednak nawet wówczas ryzyko uszkodzeń przy magazynowaniu (a później transporcie) jest bardzo duże. Operator logistyczny musi dbać, by nie doszło nawet do minimalnego naruszenia opakowań, co bywa równoznaczne z uszkodzeniem towarów i brakiem możliwości sprzedaży.

Jak już jesteśmy przy tematach uszkodzeń produktów lub opakowań, musimy jasno powiedzieć, że jednym z najważniejszych zadań operatora jest zapewnienie odpowiedniego zabezpieczenia produktu, aby w stanie nienaruszonym dotarł do klienta, zarówno B2B, jak i B2C. Kartony, folie, rodzaje wypełniaczy, sposoby łączenia produktów w pakiety (drobnica) oraz przygotowanie do transportu – to tylko kilka elementów, o które musi zadbać firma logistyczna. Samo przygotowanie do transportu w przypadku np. pralek czy lodówek to proces niezwykle czasochłonny. Te sprzęty bowiem muszą być przewożone w pozycji pionowej, pralka mieć zabezpieczony bęben, zaś np. lodówka być tak zabezpieczona, aby płyn chłodniczy nie uległ przemieszczeniu.

Branża AGD narażona jest także na reklamacje lub zwroty. Wówczas pojawia się nie tylko konieczność przepakowania towaru do nowego oryginalnego nieuszkodzonego opakowania, ale także sprawdzenia jego stanu. Jeśli uszkodzenie dotyczy wyłącznie opakowania i zabezpieczenia, magazyn powinien mieć stan zapasów danej kategorii i zapewnić usługę przepakowywania oraz ponownego etykietowania.

Logistyka AGD – tylko dostawa? Aż dostawa!

Dostawy do klienta indywidualnego wymagają od operatorów logistycznych wdrożenia wielu usług dodatkowych. Mówimy tutaj na przykład o: wnoszeniu produktu do domu (głównie duże AGD), podłączeniu, odbiorze zużytego sprzętu i jego utylizacji czy np. odbiorze opakowań z dostawy, a także o umówieniu się z klientem na odbiór w konkretne miejsce lub o konkretnej godzinie. To szereg dodatkowych zadań, które musi zaplanować, zorganizować i odpowiednio skalkulować partner w logistyce.

Według analiz i danych APPLiA co roku w Polsce sprzedaje prawie 400 tys. ton dużego i małego AGD, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca daje ok. 10 kg[2]. Producenci AGD muszą finansować zbiórkę i recykling zużytego starego sprzętu, zaś, obowiązkowo, muszą zebrać́ w 2021 roku zużyty sprzęt o masie co najmniej 65 procent masy sprzedanego średniorocznie w latach 2018-2020. W roku 2019 branża zebrała 200 tys. ton zużytego AGD – ponad 60 proc. masy całej zbiórki elektroodpadów. W przeliczeniu na jednego mieszkańca to ponad 5kg. To pokazuje, że branża AGD jest jedną z pierwszych, gdzie odpowiedzialność spoczywa na producencie, a – co za tym idzie – także na jego operatorze logistycznym.

Od dostawy oczekuje się jeszcze czegoś. To „coś” to przede wszystkim „dobre wrażenie”, zarówno podczas momentu odbioru zamówienia, ale przede wszystkim podczas komunikacji o terminie i statusie dostawy. Współczesne systemy powinny informować klienta o nadchodzącej przesyłce wykorzystując wygodne dla klienta formy komunikacji.

Dobry partner logistyczny

Producenci AGD, ale także sklepy internetowe bardzo dbają o przywiązanie klienta do swojej marki. Chcą oni zapewniać jak najwyższą jakość usług i budować poczucie zaopiekowania w każdej dziedzinie i na każdym etapie zamówienia. Znaczna część tej odpowiedzialności przechodzi więc na operatora logistycznego.

W branży AGD zarządzanie łańcuchem dostaw to wielkie wyzwanie. Dlatego przy poszukiwaniu właściwego partnera, należy wziąć pod uwagę jego doświadczenie, możliwości magazynowe, zasoby ludzkie oraz dystrybucyjne. Tylko sprawdzony partner zapewni nam spokój, a naszym klientom – zadowolenie.

[1] Gemius, „E-commerce w Polsce 2019”

[2] Dane APPLiA, AGD Info